Oyunlaştırma Nedir?

Oyunlaştırma Nedir sorusuna cevap aramaya başlamadan önce şunu belirtmekte fayda görüyoruz, oyunlaştırma modern iş dünyasında son 10 yıldır oldukça popüler hale gelmiştir. Oyunlaştırma nedir sorusunun cevabı ise  temel olarak; belirli bir hedef doğrultusunda, yapılması istenen davranış, iş veya görevi daha yapılabilir hale dönüştürmektir diyebileceğimiz gibi tüketici katılımını artırmak veya müşteri hizmetlerini iyileştirmek için oyunları ya da diğer etkileşimli sistemleri kullanma süreci olarak da tanımlayabiliriz.

Oyunlaştırma, esasında bir problem çözme metodudur. Hatta problem çözme metotlarının en eğlenceli ve en heyecanlısı diyebiliriz. Tarihi, net olarak bilinmese de çok eskiye dayanır. İnsanların belirli topluluklar halinde yaşamalarında da oyunlaştırma esintilerini görebiliyoruz. Günümüze gelene kadar birçok yardımcı teoriden de destek alan Oyunlaştırmaya uluslararası alanda 2003 yılında rastlıyoruz. Oyunsu elektronik araçlar hazırlayan bir kişi tarafından verilen bu isim 2010’lu yıllarda tam olarak karakterini bulup iş dünyasında da trend olmaya başladı. Türkçede oyunlaştırma olarak isimlendirilmiştir. Oyun kelimesindeki önyargı nedeniyle çoğu kişinin sempatisini kazanamamış olsa da yapı itibariyle herkesin kullanabileceği bir metot olacak kapasiteye sahiptir.

Belirli olay ve süreçleri uygularken motive edilmek, eğlenceli hale getirebilmek, kolaylaştırmak ve daha kolay uyum sağlanmasına imkân tanımak oyunlaştırmanın tanımları arasındadır. Burada belirli kavramlar hassasiyet içerir. Mesela çok eğlenmek oyunlaştırma mıdır? Aşırı motive olmak da bu soruyu sordurabilir. Neticede tek başına eğlenceyi sağlayacak birçok unsur var. Aynı şekilde motivasyonu da. Kolaylaştırmak, yenilemek ve güncellemek de öyle. Tek başlarına oyunlaştırmayı kapsamasalar da belirli aşamalarda oyunlaştırmanın aracı oluyorlar. Yani hedef eğlenmek ise oyunlaştırma işinize yarayacaktır. Aynı şekilde süreci pratik hale getirmek de motive etmek ve kaliteyi artırmak da oyunlaştırmanın işinize yarayacağı kavramlardır.

Oyunlaştırma Ne Değildir?

Oyunlaştırma aslında oyun veya oyun oynamak değildir. Tam aksine yine ciddi işleyen sürece entegre olan oyun mekanikleridir. Yani hali hazırda olan bir sürece dahil edilen oyunsu öğelerden bahsediyoruz. Bu sebeple bir oyun değildir. Yıllarca oyunlaştırma ciddiyetsiz bir çalışma gibi görüldü ve basit oyunlarla bir tutuldu. Oyunlaştırmanın ne olmadığını ilk başta anlatmak size daha çok yardımcı olacaktır. Çünkü insanlar, içeriğindeki oyun kelimesinden yola çıkarak daha basit ve sadece eğlence odaklı bir aktivite gibi düşünebiliyor. Bu algıyı yıkarsanız oyunlaştırmayı nitelikli bir şekilde kurgulamak için istediğiniz fırsatı yakalayabilirsiniz.

Oyunlaştırma bir hedef uğruna yapılan sistemsel düzenleme olarak değerlendirilebilir. Burada hali hazırda olan bir sistem içeriğine eklenmiş belirli mekanikler düşünülebilir. Yani oyunlaştırma ile sıfırdan bir sistem kurmak yerine var olan bir sistemi daha kullanışlı hale getirmeyi düşünebiliriz. Yani sadece eğlence içeren, amacının belirli bir zaman diliminde hoş vakit geçirme ve zamanı değerlendirme olan aktiviteler oyunlaştırma olarak nitelenemez. Hedef ve yapısal farklılıklara sahiptirler.

Neden Oyunlaştırma?

Neden oyunlaştırma metodu kullanmalıyım? ya da Neden oyunlaştırma yazılımı kullanmalıyım gibi soruları soran kurumlar, mevcut problem çözme metotlarından pek fazla yararlanamadıkları için bir arayış içindedir. Karşılaşılan uzun vadeli veya döneme özgü problemleri mevcut yöntemlerle çözemeyebiliriz. Bu sebeple oyunlaştırma metodunun daha geniş çerçeveli çözümlerine ve yenilikçi olmasına güvenebiliriz.

Neden oyunlaştırma sorusuna verilebilecek cevapları toparlamamız gerekirse; hızlı sonuç üretmesi, anlık geri bildirim olması, z kuşağına doğrudan hitap etmesi, motivasyon ve davranış biliminden beslenmesi,, istekliliği artırması, sadakat oluşturması, deneyim odaklılığı ve eğlenceli olması gibi çok ana kriterler var. Sırf bu sebepler bile oyunlaştırmayı, diğer problem çözücülerden ayrıştırır.

Oyunlaştırma sadece uzun soluklu ve sürdürülebilir bir kurgu olmak zorunda da değildir. Kısa vadeli de kurgulanabilir. Hatta tek seferlik oyunlaştırma kurgusuna da rastlayabilir veya kendimiz hazırlayabiliriz. Mesela seçim zamanı vatandaşları oy vermeye teşvik edecek bir oyunlaştırma kurgusu geliştirilip seçim katılımını arttırabiliriz. Burada sandık başında parende atan ve ip üzerinde yürüyen cambazlardan bahsetmiyorum elbette. Belirli dinamikleri hesaplayarak bu sistemi yürürlüğe koyabiliriz. Zira demokrasilerin düğün günü seçim günleridir. Bu eğlenceyi artırmak için katılımı da artırmak gerekir.

Oyunlaştırma Yazılımı Nedir?

Oyunlaştırma yazılımı nedir sorusunun cevabı da aslında nettir. Çünkü mevcut yazılımlar oyunlaştırma kurgularındaki gereken mekanikleri sağlamadığı için ayrı bir yazılım olması gerekmektedir. Oyunlaştırma yazılımı nedir sorusuna verilebilecek ikinci cevap ise; platform ve motordan oluşan oyunlaştırma mekaniklerine ve kurgularına hizmet edebilecek kapasitedeki mobil, web veya hibrit formlarda bulunan özel yazılımlardır.

Oyunlaştırma yazılımlarının çeşitli ihtiyaçlara cevap verebilmesi gerekir. Bu ihtiyaçlar hem oyunlaştırma danışmanının kurgularında olan mekanikler ve esneklikler hem de kullanıcı açısından farklı mecralarda çalışabilme özelliği. İnooster Bilgi Teknolojileri olarak kendi platform ve motorumuz Motivist, dilenirse mobil, web, hibrit ve modül bazlı olarak sunulabilir. Eğer ilgili kurumun kendi uygulaması, web sitesi veya intranet benzeri bir yapısı mevcutsa onun içine entegre olabilecek modüller de sunmaktadır.

Oyunlaştırmanın kullanıldığı sektörler nelerdir?

Oyunlaştırmanın kullanıldığı sektör çeşidi oldukça fazladır. Bilişim, perakende, üretim, otomotiv, finans, ilaç, sağlık, sigorta gibi birçok sektörde kullanabiliriz. Birçok örneği de mevcut. Ayrıca daha spesifik olarak İnsan kaynakları işe alım süreçlerinde oyunlaştırma, oryantasyonda oyunlaştırma, performans yönetiminde oyunlaştırma, terfi süreci oyunlaştırması, satış, pazarlama, eğitim gibi birçok alanda da oyunlaştırma kullanılmaktadır.

Uçak geliyor uçak…

Oyunlaştırma sadece iş dünyasında ve profesyonel süreçlerde kullanılmıyor. Ayrıca sosyal hayatta da oldukça kullanışlı bir metot. Mesela yemek yedirmeye çalıştığı çocuğuna kaşığı uçak metaforuyla süsleyen ebeveynler, farkında olmasa da oyunlaştırma yapmış oluyor. Mesela o tabaktakilerin tamamı biterse dışarıda oynamana izin veririm diyen anne, odanı toplarsan akşam istediğin filmi izleyebiliriz diyen baba da buna dahildir. Oyun kavramının içerisindeki ödül/ceza mekaniğini sürece işleyerek çocuğu motive etmeye çalışan her ebeveyn aslında oyunlaştırmadan destek alıyor. Oyunlaştırma bilinçli olmasa da evde, arkadaş grubunda veya işyerinde karşımıza bir şekilde çıkıyor.

İçinde insan ve süreç olan her yerde oyunlaştırma kurgulayabiliriz. Bunu yaparken hedefi tanımlamalı, kitleyi tanımalı ve süreci anlamalıyız. Bu sayede en doğru kurguları hazırlayarak oyunlaştırmanın ilgili süreçte başarılı olmasını sağlayabiliriz.