Oyunlaştırma ve Hikayeleştirme

Son zamanların gözde iki başlığı olan oyunlaştırma ve hikayeleştirme disiplinlerine, neden önemli olduklarına, nerelerde kullanıldıklarına birlikte bakalım.

Oyunlaştırma Nedir?

Oyunlaştırma temel olarak bakıldığında, oyun dinamiklerinin oyun dışındaki alanlarda kullanılması olarak tanımlanabilir. Daha geniş bir tabirle oyunlaştırma; oyunların eğlence ve motivasyon üreten, insan beyninde dopamin adlı mutluluk hormonu salgılanmasını sağlayan özelliklerinin, gerçek hayattaki hedeflere ulaşılmasına yönelik kullanılmasıdır.

Özellikle iş dünyasında, sıkıcı ya da rutin olarak nitelendirilen işleri, keyifli hale getirmek, ilgili hedef kitlenin motivasyonunu artırmak ve kurumların verimliliklerini artırmak gibi amaçlarla kullanılmaya başlandığından beri oldukça etkili sonuçlar alınan bir disiplin haline gelmiştir.

Profesyonel hayatta oyunlaştırma, kamu kurumlarından sivil toplum kuruluşlarına, özel sektördeki hemen her alandan şirkete ve eğitimde kullanımına varıncaya kadar her yerde karşımıza çıkmaktadır.

“Oyunlaştırma nedir?” Sorusunun cevabını daha detaylı bir şekilde örneklerle birlikte incelediğimiz yazımıza buradan’ dan ulaşabilirsiniz.

Hikayeleştirme Nedir?

“Hikayeleştirme nedir?” sorusuna iş dünyasındaki kullanım şekli üzerinden cevap verecek olursak; verilmek istenen bir mesajın, belirli bir amaç doğrultusunda ve belirli bir hedef kitleye yönelik çalışılarak, farklı aktarım kanalları üzerinden hikayeleştirilmiş bir şekilde aktarılmasıdır.

Ünlü Hollywood senaryo danışmanlarından Robert McKee’nin deyimiyle; “zihnimizin dili öykü dilidir.” Anlatmak istediğimiz konuyu bir hikaye kurgusu içerisinde, bir karakter ve onun yaşadığı olaylar zinciri üzerinden, duygulara dokunan hikayeleştirilmiş bir şekilde aktardığımızda, karşıdaki kişi buna kayıtsız kalamaz. Anlatılan hikayenin içindeki mesajı, zihninin bloklarına takılmadan kabul eder ve benimser. Bu sebeple siyasette, satış ve pazarlamada, reklamcılıkta, yönetim ve liderlik gibi pek çok alanda hikayeleştirmenin gücünden yararlanılır.

Birçok oyunlaştırma sürecinin merkezinde yer alan hikayeleştirme, motivasyon sağlama ve hedef kitlesini harekete geçirme gibi konularda oldukça başarılı sonuçlar vermektedir.

Oyunlaştırma & Hikayeleştirme Kardeşliği

Peki oyunlaştırma ve hikayeleştirme kardeşliği nereden gelir?

Kendi başlarına oldukça güçlü etkileri olan oyunlaştırma ve hikayeleştirme, birlikte stratejik bir şekilde kullanılması, güçlerini kat be kat artırmaktadır. Çeşitli oyunlaştırma bileşenlerinin, kullanıcısının işinde ve hayatında daha büyük yerler edinebilmesini sağlayabilmek için, güçlü hikayeleştirme kurgularına ihtiyacı vardır.

Oyunlaştırma kurgusunun içinde, kullanıcılarının görevleriyle bağ kurabilmelerini ve daha çok benimsemelerini sağlayabilmek için etkili hikayelerden faydalanılır. Böylece kullanıcı, farklı bir dünyada, farklı bir hikayenin parçası olarak kendisini bulur ve süreç içerisinde buradaki karakteri üzerinden varlığını sürdürür. Bu da onları büyük oranda, gerçek dünyanın motivasyon düşüren dış etkenlerinden uzak tutmayı sağlar.

Bir kurguda kadim bir krallığın şövalyesi olup ülkeyi savunurken, bir kurguda dünyayı daha yaşanabilir bir hale getirmek için çalışan ve buluşlar gerçekleştiren bir bilim insanları topluluğunun parçası olur. Bir diğerinde ülkesini kurtaran bir ajan… Bütün bu kurguların içerisine yerleştirilmiş gerçek iş görevleriyle ve sonunda kazanılan rozet ve ödüllerle birlikte bütünsellik sağlanır ve ulaşılmak istenen hedef doğrultusunda ilerlenir.

Inooster’ın kurumsal çalışanlar için tasarladığı Motivist yazılımı temalarından “Diyarlar Arasında” kurgusundan örnek verecek olursak; “Dünyadaki farklı kültürler üzerinde araştırmalar yürüten Bond Şirketi, insanlığın bütün kültürel zenginliklerini ve tarihini ortaya çıkartmak için kurulmuştur. Geçmişten günümüze var olan tüm değerleri, kapsamlı bir eserde toplayarak insanlığa miras bırakmak için gece gündüz demeden çalışmaktadırlar.” Talep eden kurum, bu kurgu üzerinden, kurumun ihtiyaç ve elde etmek istedikleri KPI’larına göre özelleştirmeler yapılarak, ister satış ekiplerinin performanslarını artırmak için, ister çağrı merkezi çalışanlarının konuşma sürelerini uzatmak için kullanabilir.

Hazır kurguların yanında, tamamen hedef kitleye yönelik, onların ilgisini çeken ögelerden oluşan temalar da kurgulanabilir. Böylece hedef kitledeki kullanıcıların oyunlaştırma kurgusunu daha güçlü benimsemesi sağlanabilir.

Bununla beraber, sadece kurumsal şirket çalışanlarına yönelik değil, sivil toplum örgütlerinin ve kamu kuruluşlarının, insanların sosyal faydalarını gözeterek yaptıkları projelerde de oyunlaştırma kurgu ve teknikleri etkin bir şekilde kullanılabilmektedir.

Örneğin Inooster’ın diğer bir yazılımı olan Bond1440 ile hazırlanmış Yürü Be İstanbul uygulaması, 16Milyon İstanbullunun sağlıklarına katkı sunmak için 2021 Ekim’inde kullanıcılarıyla buluşturuldu. İstanbulluların şehrin güzelliklerini keşfederken bir yandan adım atmalarını teşvik ederek, hem trafiği azaltmak, hem sağlıklarına katkı sunmak, hem de bilmedikleri bir çok rotada şehri deneyimlemek gibi bir çok faydanın öne çıkarıldığı projede, 2022 Haziran’ında 4 milyar 100bin adıma ulaşıldı. Bu da, iyi bir oyunlaştırma kurgusunun ne boyutta etkiler getirebileceğinin güncel ve güzel örneklerinden biri olarak karşımızda ve başarısını sürdürmeye devam ediyor.

Sonuç olarak, oyunlaştırma & hikayeleştirme kardeşliğinin bir araya geldiği işlerde tek sınır hayal gücü olarak görünüyor. Birbirlerine bağlı oldukları kadar, bağımsız kullanım şekillerinin de tercih edilebileceği bu iki disiplin, bir araya geldiklerinde güçlerini katlayarak etki alanlarını genişletiyor. Çalışma alanını ne olursa olsun, istenen amaca ulaştırmaya hizmet edecek bu iki disiplini işlerinin merkezine koyan kişi ve kurumlar, diğerlerinden sıyrılarak güzel başarılara imza atabiliyor.